ไม้กวาดดอกหญ้า

 

 

“ดอกหญ้า”เป็นชื่อเรียกเป็นภาษาภาคกลางของผลผลิตจากพืชชนิดหนึ่งซึ่งในแต่ละภาคจะเรียกไม่เหมือนกัน เช่น ภาคใต้เรียกว่า

“ดอกอ้อ”ภาคเหนือ เรียกว่า“ดอกกง”ส่วนชาวบ้านโง้ง ตำบลโพธิ์งาม อำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี รู้จักกันดีในชื่อของ “ดอกแขม” เพราะดอกของต้นแขมนี้ได้สร้างรายได้ให้กับชุมชนนี้มานับร้อยปีจากคำบอกเล่าของคนสูงอายุในหมู่บ้านทำให้ทราบว่า “ดอกแขม” มีอยู่ 2 ประเภท คือ“แบบแข็ง”และ “แบบอ่อน” แต่ที่นำมาทำไม้กวาดคือ ดอกแขมแบบอ่อน ต้นแขมเป็นพืชล้มลุก ชอบอากาศเย็น ดินทรายปนกรวดบริเวณเชิงเขา

      ไม้กวาด เป็นอุปกรณ์ที่ยังจำเป็นต้องใช้ภายในครอบครัว แม้ปัจจุบัน บางบ้านได้นำเครื่องดูดฝุ่นเข้ามาใช้บ้างแล้ว แต่ก็ยังมีบ้านและสถานที่ต่าง ๆ อีกจำนวนไม่น้อย ที่ต้องการใช้ไม้กวาด ดังนั้น การทำไม้กวาดเพื่อจำหน่าย จึงเป็นการเสริมรายได้อีกทางหนึ่งให้กับครอบครัวได้

 

ลักษณะที่โดดเด่น

  ไม้กวาดดอกหญ้าของชุมชนบ้านโง้งจะนำดอกหญ้าเกรดเอ ดอกหญ้ามีน้ำหนักเท่ากันใส่กาวเพื่อไม่ให้ดอกหญ้าหลุดง่ายเวลากวาดบ้านนอกจากนั้นระยะเวลาการใช้งานของไม้กวาดใช้งานคงทนนอกจากนี้ไม้กวาดบ้านโง้งของกลุ่มไม้กวาดดอกหญ้าตำบลโพธิ์งาม มีสีสันสวยงามมีหลายขนาดให้เลือก

การทำหัตถกรรมไม้กวาดจากดอกหญ้าของชุมชนบ้านโง้งตำบลโพธิ์งาม อำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี ซึ่งถือเป็นภูมิปัญญาของชุมชนที่สืบทอดกันมากว่า 100 ปี ซึ่งคนในชุมชนได้ประกอบอาชีพเสริมทำให้รายได้ของครัวเรือนของคนในตำบลโพธิ์งามมีรายได้ทุกวันในปัจจุบันรายได้หลักของครัวเรือนและตำบลโพธิ์งามและตำบลใกล้เคียงในอำเภอประจันตคามส่วนใหญ่ทำอาชีพไม้กวาดเป็นรายได้หลักของครัวเรือน

 

อุปกรณ์

1. เข็มเย็บกระสอบ
2. เชือกฟาง
3. ไม้ไผ่ ความยาวประมาณ 80 ซม.
4. ดอกหญ้า
5. ตะปูขนาด 1 นิ้ว จำนวน 2 ตัว

 

 

วัตถุดิบไม้กวาดด้ามไม้ไผ่

- ไม้ไผ่รวก

- ไม้ปอหู ที่ใช้สำหรับทำด้ามไม้กวาด

-หวายหรือเถาวัลย์ที่ใช้มัดไม้กวาดให้แน่น

- น้ำมันยางและชันเพื่อใช้ประสานดอกแขมให้เป็นเนื้อเดียวกัน

- ดอกหญ้า

      วัตถุดิบไม้กวาดดอกหญ้าด้ามพลาสติก

-บล็อคพลาสติก (เต้า)

- ด้ามพลาสติก (ท่อทีพี)

-เชือกเอ็นขนาด1.5-1.8

-ลวดก่อสร้าง

-จุกแขวน

ส่วนวัตถุดิบประกอบอื่นๆ ที่ใช้คือ

-แปรงทาสี

-ฆ้อนตอกตะปู ซึ่งก็หาซื้อได้ตามท้องตลาดทั่วไป

 

วิธีการทำ

1. นำดอกหญ้ามาตากแดดให้แห้ง

2.นำดอกหญ้ามาตีหรือฟาดกับพื้น เพื่อให้ดอกหญ้าดอกเล็ก ๆหลุดออกให้ เหลือแต่ก้านเล็ก ๆ แกะก้านดอกหญ้าออกจากต้นนำมามัดรวมกันประมาณ 1 กำมือ

3. ใช้เชือกฟางหรือเชือกในล่อนสอยเข้ากับเข็มเย็บกระสอบแล้วแทงเข้าตรง กลางมัดดอกหญ้า แล้วถักไปถักมาประมาณ 3-4 ชั้นพร้อมทั้งจัดมัดดอกหญ้าให้แบนราบ ใช้มีดตัดโคนรัดดอกหญ้าที่ถักแล้วให้เสมอเป็นระเบียบสวยงาม

4. ใช้ด้ามไม้ไผ่รวกเสียบตรงกลางหรืออาจจะใช้ต้นดอกหญ้า8-10 ต้น มัดรวมกันแทนไม้ไผ่รวกก็ได้ แล้วตอกตะปูขนาด 1 นิ้ว 2 ตัว เพื่อให้มัดดอกหญ้ากับด้ามให้แน่น

5. ใช้น้ำมันยางหรือชันผสมน้ำมันก๊าดทาโดยใช้แปรงจุ่มและทาบริเวณที่ตัว